Zmiany w księgach wieczystych są nieuniknione. Boom na rynku nieruchomości skutkował wzrostem wpisów do ksiąg wieczystych. Sądy delikatnie mówiąc nie wyrabiają się z wpisami. Co skutkuje opóźnieniami, które wynoszą nawet ponad rok! Rząd z pewnym opóźnieniem dostrzegł problem i wreszcie podjął działania mające na celu zmiany przepisów prawa w sprawie wpisów do ksiąg wieczystych. Jakie to zmiany? O tym poniżej!

Księgi wieczyste – co to jest i po co są potrzebne?

Księga wieczysta, czyli tzw. KW, to nic innego, jak ogólnodostępny dokument, który przedstawia stan prawny nieruchomości. W księdze wieczystej można odnaleźć najważniejsze informacje na temat nieruchomości. Przede wszystkim informacje na temat właściciela nieruchomości lub współwłasności, dane dotyczące lokalizacji i wielkości nieruchomości, a także informacje na temat ewentualnych hipotek. Poza tym w treści księgi wieczystej znajdują się również informacje na temat przeznaczenia nieruchomości. Co oznacza, że księgi wieczyste są niezbędne do zapewnienia bezpieczeństwa uczestnikom rynku nieruchomości i stronom transakcji na nim. Dzięki księgom wieczystym możesz dowiedzieć się, czy nieruchomość, którą planujesz kupić jest obciążona hipoteką. Zatem księgi wieczyste chronią Twoje interesy. Księgi wieczyste zakłada się przede wszystkim dla tych nieruchomości, które jej nie posiadają oraz dla tych nieruchomości, których księgi uległy zniszczeniu lub zostały zgubione. Poza tym księgi wieczyste zakłada się dla nieruchomości, która została wyodrębniona z lokalu oraz dla tych, które powstały w wyniku odłączenia części nieruchomości z innej księgi.

Co jest potrzebne do założenia księgi wieczystej?

Jeśli chcesz założyć księgę wieczystą, musisz zgromadzić szereg dokumentów, które dołączysz do wniosku o założenie księgi wieczystej. Wśród najważniejszych dokumentów, które musisz mieć, wymienić należy:

• tytuł własności,
• wypis z rejestru gruntów,
• wyrys z rejestru gruntów,
• wskazanie uprawnionych do nieruchomości wraz z ich adresami.

Następnie wniosek o założenie księgi wieczystej składasz na odpowiednim formularzu KW- ZAL. Możesz go pobrać ze strony Ministerstwa Sprawiedliwości. Znajdziesz go pod tym linkiem. Oczywiście wniosek o założenie księgi wieczystej możesz wziąć również z Wydziału Ksiąg Wieczystych Sądu Rejonowego.

Gdzie zakłada się księgi wieczyste?

Księgi wieczyste prowadzone są w systemie teleinformatycznym. Z kolei ich treść gromadzona jest i przechowywana w centralnej bazie danych ksiąg wieczystych, która zlokalizowana jest w Centralnym Ośrodku Przetwarzania Danych Ministerstwa Sprawiedliwości. W dobie społeczeństwa informatycznego, Ministerstwo Sprawiedliwości udostępnia zainteresowanym usługi na stronie internetowej https://ekw.ms.gov.pl/. Z kolei wszelkich informacji na temat centralnej bazy danych ksiąg wieczystych udzielają pracownicy Centralnej Informacji Ksiąg Wieczystych wraz z ekspozyturami zlokalizowanymi przy wydziałach sądów rejonowych odpowiedzialnych za księgi wieczyste.

Czas oczekiwania na księgi wieczyste

Czas oczekiwania na księgi wieczyste jest zróżnicowany w zależności od miasta i liczby transakcji zawieranych na rynku nieruchomości. Oczywiście w większych miastach czas oczekiwania na księgi wieczyste może być nieco dłuższy. Wynika to z faktu, iż sąd rejonowy analizuje wnioski i przedstawione dokumenty. Po tym dokonuje stosownych zmian. W praktyce czas oczekiwania na księgi wieczyste wynosi od kilku do kilkunastu miesięcy. Aktualnie liczba transakcji na rynku nieruchomości przerasta możliwości pracowników odpowiedzialnych za księgi wieczyste. Co w konsekwencji skutkuje wydłużeniem procedury zakładania księgi wieczystej. Księgi wieczyste w Katowicach otrzymuje się ok. 3 miesięcy po złożeniu wniosku. Natomiast księgi wieczyste w Warszawie i księgi wieczyste w Krakowie otrzymuje się zdecydowanie później. Tam czas oczekiwania na wpis do księgi wieczystej wynosi ponad rok!

Problem z księgami wieczystymi i ich realny wpływ na rynek nieruchomości

Wydłużony czas oczekiwania na wpis do księgi wieczystej ma istotny wpływ na rynek nieruchomości i sytuację poszczególnych nabywców nieruchomości. Przykładowo, podczas wyodrębniania własności na etapie zakupu nieruchomości lokalowej od dewelopera, w okresie od chwili zakupu do założenia księgi wieczystej, nabywca nieruchomości nie może zbyć mieszkania. Dlaczego? Ponieważ, mimo iż jest właścicielem mieszkania, nie posiada wpisu do księgi wieczystej. Rodzi to odczuwalne problemy przy obrocie nieruchomościami. Co Realton stara się nieustannie monitorować. Taka problematyczna sytuacja z księgami wieczystymi ma miejsce nie od dzisiaj. Jednak w ostatnich trzech latach, znacząco wydłużony czas wpisu do księgi wieczystej stał się na tyle kłopotliwy, że rząd postanowił się bliżej przyjrzeć problemowi i podjąć odpowiednie kroki.

Planowane zmiany w księgach wieczystych

Planowane zmiany w księgach wieczystych zakładają przyznanie notariuszom uprawnienia do dokonywania wpisów hipotek do ksiąg wieczystych oraz zwrot ubezpieczenia pomostowego kredytobiorcom hipotecznym. Jak można dowiedzieć się z Serwisu Rzeczypospolitej Polskiej (tutaj), „opłaty pomostowe mają charakter nadzwyczajnego „ubezpieczenia” ryzyka kredytowego. W praktyce niemal w każdym przypadku wpis hipoteki jest dokonywany zgodnie z wnioskiem. A więc zakładane przez banki ryzyko nie istnieje. Skoro ryzyka uzasadniającego dodatkowe koszty nie ma, nadzwyczajna opłata powinna być swoistą kaucją. Projekt przewiduje, że będzie ona kredytobiorcy zwrócona lub zaliczona na poczet spłaty kredytu mieszkaniowego – bez składania specjalnych wniosków”. Poza tym dzięki zmianom w księgach wieczystych, czas oczekiwania na wpis do ksiąg wieczystych ma wynieść do kilku tygodni. Jak podkreślił wiceszef MS Marcin Warchoł, „tym samym (zmiany – red.) pomogą kredytobiorcom, którzy czekają miesiącami na taki wpis. Ma to ulżyć kredytobiorcom w ciężkich dla nich czasach oraz odciążyć pracę sędziów i referendarzy od załatwiania spraw wieczysto-księgowych”. Jak dodał, „projekt trafił właśnie do wykazu prac rządu, gdzie będzie teraz konsultowany i sądzę, że rząd przyjmie ten projekt w ciągu miesiąca”.