Darowizna mieszkania – co warto wiedzieć?

Kiedy decydujemy się na nieodpłatne przekazanie nieruchomości, mówimy o darowiźnie.
Jest to popularne rozwiązanie, szerzące się wśród członków rodziny. Zaletą darowizny jest fakt, że przy jej pomocy możemy przekazać praktycznie każdą rzecz.
Jednak nie możemy zapomnieć o towarzyszących jej formalnościach i wizytach w urzędach, a szczególnie w urzędzie skarbowym. Co powinniśmy wiedzieć o darowiźnie mieszkania?

Warto zabezpieczyć prawnie swoje prawo do mieszkania

Mimo tego, że darowizna zwykle odbywa się między członkami rodziny, mogą wybuchnąć pewne konflikty lub scysje pomiędzy obdarowującym a obdarowanym. To rzadkie przypadki, jednak warto być na nie przygotowanym. Przekazując własność do nieruchomości w postaci darowizny, automatycznie tracimy prawo do jej użytkowania. Oczywiście dalej w niej mieszkamy, jednak jest to sposób bezumowny, czyli nieregulowany żadnymi zasadami. W przypadku wcześniej wspomnianego konfliktu z obdarowanym, może się to zakończyć nawet eksmisją. Po stronie obdarowującego stoi jednak przepis prawa cywilnego, który pozwala zabezpieczyć nieruchomość- służebność.
Zobowiązuje to obdarowanego do akceptowania faktu, że darczyńca dalej będzie korzystał z nieruchomości na określonych warunkach. Prawo to jest dożywotnie. Najlepiej zawrzeć ten paragraf wraz z aktem darowizny. Zwróćmy jednak uwagę na poprawność klauzuli. Najlepiej, jeśli sporządzeniem tych dokumentów zajmie się notariusz.

Podatek od darowizn – ile wynosi i jak go obliczyć?

Nieruchomości, które najczęściej są przedmiotem darowizn mają sporą wartość, tym samym nie jest to kwota zwolniona z podatku. Wizyta w urzędzie skarbowym jest więc koniecznością. Wyjątek stanowi najbliższa rodzina, w przypadku której notariusz może wnieść wniosek o zwolnienie z podatku. W przypadku dalszych krewnych, możemy powołać się na artykuł 16 z ustawy o spadkach i darowiznach, co za tym idzie wnioskować o zwolnienie z obowiązkowego podatku.
Każde inne rozwiązanie nie zwalnia z jego opłaty. Z wyliczeniem podatku najlepiej zwrócić się do księgowego lub pracownika urzędu skarbowego. Warto również wiedzieć, że funkcjonują trzy podstawowe grupy, różniące się kwotą wolną od podatku. Jeśli sytuacja będzie wymagała uregulowania tej kwoty, będzie on obliczony na podstawie linii pokrewieństwa. Tym samym wyróżniamy następujące grupy:

• grupa I – zaliczają się do niej małżonkowie, dzieci, wnuki oraz prawnuki, a także matka, ojciec i dziadkowie,
• grupa II – czyli dalsza rodzina, ciotki, wujkowie, pasierbice i pasierbowie, a także rodzeństwo małżonków,
• grupa III – dotyczy ona innych nabywców.

Pamiętajmy, że obowiązek zgłoszenia darowizny spada na nas w przypadku, gdy krewni nie zostali zwolnieni z podatku. Wtedy też, na nas spada obowiązek jego zapłacenia.

Darowiznę zawsze musimy przekazać w formie aktu notarialnego. W takim wypadku, część obowiązków przejmuje za nas notariusz. Koszty notarialne są zawarte w rozporządzeniu Ministra Sprawiedliwości i zależą od wartości mieszkania, a także grupy podatkowe obdarowanego. Przy przekazywaniu darowizny, dobrze jest pamiętać o zabezpieczeniu służebności. Dzięki temu na określonych zasadach dożywotnio będziemy mogli korzystać z darowanej nieruchomości. Nie narazimy się także na bezumowne jej użytkowanie, co w przypadku konfliktu z obdarowanym, może zakończyć się eksmisją.

Warto pamiętać!
Nasz tekst ma charakter poradnikowy, ale nie jest oficjalną poradą w myśl przepisów o doradztwie podatkowym. Każdy przypadek warto traktować indywidualnie a w razie wszelkich wątpliwości lub niejasności, poprosić o konkretną interpretację urzędu skarbowego.